به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از شبکه اطلاع رساني راه دانا؛  محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه کشورمان در جلسه علني امروز (يکشنبه 15 تير ماه) مجلس شوراي اسلامي با تاکيد بر اينکه تمام تلاشمان را براي کاهش فشار اقتصادي معطوف کرده‌ايم گفت:ما در وزارت امور خارجه وظيفه مستقيم در اقتصاد نداريم اما تلاش کرده‌ايم تسهيل گر باشيم.

وي حذف دلار از مبادلات اقتصادي در تعامل با برخي کشورها يکي از مواردي دانست که فشار تحريم‌ها را کاهش ميدهد و گفت: با تهاتر اين موضوع را پيگيري کرده‌ايم و موفقيت‌هايي هم داشته‌ايم. 

ظريف در ابتداي سخنانش خطاب به نمايندگان مجلس يازدهم گفت: از آنجا که اولين بار است که در مجلس حضور مي‌يابم، ابتدا به اعضاي محترم و هيئت رئيسه تبريک عرض مي‌کنم و براي همه دوستان از خداوند متعال توفيق خدمت به مردم ايران را مسالت مي‌کنم.

وي با اشاره به اينکه  امروز دنيا شاهد يک تحول عمده در صد سال و يا ۷۰ سال گذشته است که بعد از پايان جنگ جهاني دوم بي‌سابقه است، ادامه داد: اين تغييرات در روابط بين‌الملل بنيادين است  به طوري که ماهيت بسياري از مفاهيم و روابط در روابط بين‌الملل در حال تغيير است.

ظريف  يادآور شد: اين تحولات از پايان امپراتوري شرق شروع شد، البته غربي‌ها فکر مي‌کردند که اين پايان يعني پيروزي جبهه غرب ولي به زودي فهميدند که شرايط جديدي در روابط بين الملل حاکم شده و اشتباه برداشتي که در ابتداي دهه ۹۰ ميلادي کردند هنوز هم غرب تاوان آن اشتباه برداشتي آن را مي پردازد.

وي تاکيد کرد: آنچه که مهم است، شرايط سيال گذار بين المللي است که پاياني هم براي آن متصور نيست، مهم‌ترين نکته در اين شرايط فهم دقيق و عدم اشتباه است هر کس که در شرايط گذار در تاريخ اشتباه کرده دچار مشکلات اساسي شده و برخي حکومت‌ها به پايان رسيده‌اند.

وزير امور خارجه يادآوري کرد: متاسفانه ايران هم در تاريخ معاصر در مقاطع گذار به دلايل مختلفي با وجود اهميت ژئوپلتيک و استراتژيک خود نتوانسته تا قبل از انقلاب نقش بسزايي در اين شرايط ايفا کند و فرصت‌ها از دست رفته است، شايد به دليل اينکه در گذشته جهت‌گيري‌هاي جهاني شناخته نشده، کنشگري فعال نداشتيم و شايد انسجام داخلي نداشتيم. مهمتر از همه شايد نخبگان جامعه ما در شرايط گذار تدبير و شجاعت کافي نداشتند که در شرايط گذار بتوانند شرايط کشور را به شکل مديريت کنند که اين شرايط گذار به نفع کشور تمام شود.

وزير امور خارجه با اشاره به شرايط گذار حاکم بر مناسبات بين المللي اظهارداشت: امروز شرايط گذار، مشخصه مهم دارد مشخصه اول «شدن مداوم» يا «سياليت» همه جانبه و ائتلاف‌هاي کوتاه مدت فرصت طلبانه و تحول در مفاهيم است. تحول دوم جابجايي مراکز و کانون‌هاي قدرت در روابط بين‌المللي حرکت از جهاني است که همه چيزش در غرب اتفاق مي‌افتاد از اتفاقات مهم تا تصميم گيري‌هاي مهم غرب محور بود به جهاني که امروز اين چنين نيست.

همه مفاهيم بين‌المللي و روابط سياسي دچار تحول بنيادين شده است

ظريف  اضافه کرد: همه مفاهيم بين‌المللي و روابط سياسي دچار تحول بنيادين شده است.  نه اين که مفاهيم قبلي نابود شده است امام مفاهيم جديدي جايگزين شده که فرصت ويژه اي را براي کشورهايي نظير جمهوري اسلامي ايجاد کرده است و امام راحل اولين فردي بود که اين تحول را تشخيص داد، اگر نامه امام به گورباچف را ملاحظه کنيد مي بينيد در آن زمان حضرت امام اين تحول را تشخيص دادند و بدنبال ايشان خلف صالح ايشان رهبر معظم انقلاب همين روش را ادامه دادند.

وزير امور خارجه ادامه داد: آنچه که تحول پيدا کرده است امينت و قدرت دچار تحول شده است و امروز مفاهيم جديدي مي‌توانند امنيت ساز باشند و امنيت را ايجاد کنند. دوم اين که جهان فقط غرب نيست و حتي در درون غرب جنگ داخلي بين قدرت و نظام ليبرال جهاني شکل گرفته است.  

وي گفت: برآمدن چين و کشورهاي تازه ظهور و همين نگراني آمريکا از ابتداي دهه ۹۰ بوده و همه سياست‌هايي که آمريکا دنبال کرده است به خاطر اين بوده که فکر مي‌کرده در اين شرايط انتقالي اگر سريع نجنبد امکاناتش را از دست مي‌دهد.

ظريف با اشاره به تلاش آمريکا براي نگه داشتن شرايط قديم گفت: آمريکا به عنوان يک  قدرت ارتجاعي و قدرتي که تلاش مي کند، شرايط گذشته را که به نفعش بوده نگه دارد و از روي آمدن مفاهيم جديد قدرت جلوگيري کند اين است که تمام دنيا را امنيتي کند.

وزير امور خارجه با اشاره به اينکه آمريکا کرونا را هم امنيتي کرده است افزود: يعني با چين برخوردي مي‌کند که انگار ويروس کرونا يک تحول امنيتي است. گرچه بعضي تئوري‌هايي در مورد امنيتي بودن کرونا از هر دو طرف است اما آمريکا به دليل ديگري دارد اين را امنيت سازي مي‌کند براي اين که بتواند خودش را حفظ کند.

شرايط براي کنشگري ايران به وجود آمده است

وزير امورخارجه ادامه داد: در کنار آن آمريکا تلاش مي کند در اين شرايط انتقالي جمهوري اسلامي را به عنوان قدرتي که مي‌تواند در شرايط جديد با شناخت صحيح برآيد، امنيتي کند. در اين شرايط فضا براي کنشگري ايران به وجود آمده که ما بايد اين را بپذيريم که اگر در شرايطي هم مي شد گفت که امر محتوم در دنيا وجود دارد گرچه براساس تفکر اسلامي ما معتقديم به محتوم بودن و جبر نيستيم اما امروز تفکر محتومي برپايه همه مباني  روابط بين المللي غلط است.  

وي با بيان اينکه امر محتومي در جهان وجود ندارد همه چيز در حال شدن است و انسان و کشورها به عنوان قدرت‌هاي کنشگر مي توانند تاثيرگذار باشند؛ ادامه داد: هر گونه محتوم انگاري به معناي تسليم در برابر قدرت‌ها است. محتوم انگاري خطر جدي است که جوامع را تهديد مي کند و ما بايد بپذيريم که ما کنشگر هستيم و تاثيرگذاريم  و مي‌توانيم آينده خودمان را خودمان شکل دهيم. امروز شرايطي شده که نه تنها کشورها بلکه يک فرد انساني هم مي‌تواند در تحولات بين المللي تاثيرگذار باشد.

ظريف افزود: در اين شرايط که جمهوري اسلامي با يک قدرت واقعي و آن قدرت معنايي که امام راحل آن را به خوبي درک کردند و به خوبي از آن هم استفاده کردند و رهبر معظم انقلاب هم در سياست‌هاي داهيانه شان همين را پيگيري مي‌کنند، جمهوري اسلامي يک قدرت در حال برآمدن است و براي همين است که آمريکا يک جنگ تمام عيار به عنوان نماينده نظام قبلي و به عنوان کسي که مي‌خواهد آن روابط کنشگري نظام قبلي را حفظ کند، بر جمهوري اسلامي حاکم کرده است.

آمريکا مي‌خواهد ايران را يک تهديد امنيتي معرفي کند

وزير امور خارجه اظهارداشت: در اين جنگ تمام عيار آمريکا مي‌خواهد چند کار انجام دهد که مهمترين آن يک مفهوم سازي است و آن اين است که از ايران يک تهديد امنيتي ايجاد کند. وقتي از ايران يک تهديد امنيتي ايجاد کرد موضوع ايران مي شود موضوع مکان‌ها و حوزه‌هايي که آمريکا در آنها اقتدار دارد مثل شوراي امنيت يا اين که به حوزه هاي امنيتي اقتصاد بکشاند و بتواند از ضربه ‌هاي امنيتي در اقتصاد جهاني استفاده کند.  

وي افزود: يکي از کارهاي مهمي که آمريکا در دوران اوباما انجام داد با علم به اين که دارد قدرتش را از دست مي‌دهد ضرب هاي اقتصادي جهاني را امنيتي سازي کرد. مثل بحث‌هاي مبارزه با پولشويي و مبارزه با تامين مالي تروريسم و اقداماتي از اين قبيل که توانست دنيا را در حوزه‌هايي گرفتار کند و از آن حوزه‌ها براي پيگيري‌هاي امنيتي خود استفاده کند.

هدف آمريکا مشروعيت زدايي از نظام است

ظريف اظهار داشت: يکي از اقداماتي که آمريکا انجام مي‌دهد، فشار بر دوستان ايران و هدف قرار دادن منافع ايران در منطقه است که اين حوزه هم نيازمند به توجه ويژه ما هست. مهم‌ترين هدفي که آمريکا دنبال مي‌کند جدا کردن مردم از حاکميت و ناکارآمد نشان دادن نظام و مشروعيت زدايي از نظام است.

وي ادامه داد: اگر کتاب دوستان نگاهي به کتاب جان بولتون بکنند مي‌بينند که در پشت همه سياست‌هايي که آمريکا به نام فشار حداکثري دنبال مي‌کند اين اهداف نهفته است.

سياست خارجي حوزه دعواي جناحي نيست

 وزير امور خارجه با تاکيد بر لزوم انسجام دروني گفت: سياست خارجي حوزه دعواي جناحي و گروهي نيست به همين دليل سياست خارجي در قانون اساسي در حوزه اختيارات مقام معظم رهبري است و سياست‌هاي کلي نظام در حوزه سياست خارجي را مقام معظم رهبري تعيين مي کنند. اين يعني اجتناب از دوگانه سازي و دعواي داخلي در حوزه سياست خارجي.

رييس دستگاه ديپلماسي خاطرنشان کرد: بحث دوم تمرکز بر منطقه و همسايگان است ايران بايد در منطقه به عنوان توليد کننده امنيت و ثبات و توسعه براي همسايگان شناخته شود. ما بايد سياست همسايگي را دنبال کنيم و همسايگان ما احساس کنند بهترين روابط را با ايران دارند به همين دليل ما در ۷ سال گذشته بيشترين ارتباط را با همسايگان داشتيم.

سياست خارجي ما متمرکز بر همسايگي است

وي با بيان اينکه امروز بهترين روابط را با ترکيه، روسيه، افغانستان، آذربايجان، عراق، پاکستان و بعضي از همسايگان جنوبي مان که خواهان روابط خوب با ايران بودند، داريم، اظهار داشت: تعداد سفرهاي بنده به اين کشورها چندين برابر سفر به بقيه کشورهاست؛ بيش از ۲۰ سفربه روسيه  و ۲۰ سفر به ترکيه، سفرهاي متعدد به پاکستان و افغانستان و عراق همه اينها نشان دهنده تمرکز بر همسايگي هست.

حذف دلار از مبادلات راهي براي فرار از تحريم ها

وزير امور خارجه با تشريح اقدامات اين وزارتخانه در حوزه اقتصادي براي کاهش فشار تحريم‌ها بر مردم گفت: يکي از موضوعات که فشار تحريم ها را کاهش مي‌دهد حذف دلار از مبادلات است که ما از طريق تهاتر اين موضوع را دنبال کرده‌ايم که بسياري از کشورها هم در اين زمينه با ما همراهي دارند. اميدواريم مراجع داخلي و مجلس بتوانند کمک کنند، تا مقاومت‌هايي که در حوزه تهاتر در داخل کشور وجود دارد، از بين برود.

وي با اشاره به تلاش اين وزارتخانه براي ايجاد توافق‌هاي منطقه اي يادآوري کرد: پيوستن ايران به اتحاديه اقتصادي اوراسيا هم نشان دهنده توجه ما به انتقال منطقه اي قدرت است و هم نشان دهنده توجه ما به حوزه پيراموني و توجه ما به اقتصاد و روابط اقتصادي با همسايگان است.

وزير امور خارجه در ادامه به رفع موانع صادراتي کالا و خدمات مثل ضمانت نامه‌ها اشاره کرد و گفت: يکي از مشکلات در توسعه صادرات مشکل ضمانت‌نامه هاي ما بود. يعني هم صادرکنندگان مواد و هم صادرکنندگان خدمات فني مهندسي از اين مشکل رنج مي بردند که تلاش کرديم اين مشکل را حل کنيم.

وي افزود: موضوع ديگر شناسايي فرصت‌هاي خارجي است، اگر سايت وزارت خارجه را ملاحظه کنيد مي‌بينيد همه فرصت‌هاي خارجي را به بخش داخلي ارائه مي دهيم. اقدام بعدي که الان در حال انجام آن هستيم، ارائه توانمندي‌هاي داخلي به خارج است که نرم افزار و امکانات آن تهيه شده است و نياز به يک هماهنگي با بخش خصوصي دارد که بتوانيم ظرفيت هاي داخلي را هم به خارج معرفي کنيم.

ظريف  با تشريح اقدامات انجام شده در زمينه کرويدورهاي ارتباطي ادامه داد: يکي از مفاد مهم توافق ۲۵ ساله ما و چين بازگرداندن ايران به پروژه راه ابريشم است. يکي از اتفاقات ناگواري که افتاده بود اين بود که ايران از همه کريدورهاي ارتباطي منطقه خارج مي‌شد.

وزير امور خارجه افزود: يکي از اهدافي که با همسايگان دنبال مي‌کنيم کريدور شمال - جنوب، کريدور شرق -غرب، راه آهن شلمچه - بصره است و همه به خاطر اين است که ايران را بعنوان هاب ارتباطي منطقه حفظ کنيم و اين فرصت ويژه را از دست ندهيم؛ علاوه بر اينها گفت و گوهايي با قوه قضاييه براي ايجاد شرايط ويژه براي بخش خصوصي داشتيم.

ظريف توجه به ظرفيت‌هاي استاني را از ديگر اقدامات وزارت امور خارجه عنوان کرد و از نمايندگان خواست تا براي معرفي ظرفيت هاي اقتصادي استان ها به دنيا به وزارت امور خارجه کمک کنند. 

وزير امور خارجه يادآورشد: شرايط دنيا، ‌شرايط در حال تحول است و جمهوري اسلامي توان اين را دارد که در اين شرايط در حال تحول نقش بسيار مهمي ايجاد کند. ايفاي اين نقش نيازمند انسجام داخلي است.

هر هفته با شهيد سليماني جلسه داشتم

 وي خاطرنشان کرد: ما در خدمت شما هستيم چرا که ما ديدگاه جناحي و حزبي نداريم چرا که در وزارت امورخارجه حزبي و جناحي شدن به معني پايان عضويت در وزارت امورخارجه است.

وي با تاکيد بر اين که ما آماده ايم با همه ظرفيت‌هاي ملي براي پيشبرد اهداف انقلاب تلاش کنيم، گفت: همانطور که ما اين امکان را داشتيم که بهترين روابط را با برادر شهيدم مرحوم قاسم سليماني داشته باشيم و من هر هفته با ايشان جلسه هماهنگي داشتم اين امکان را هم داريم که با همه شما براي پيشبرد اهداف انقلاب اسلامي و نظام مقدس جمهوري اسلامي همکاري کنيم.